Direksiyon Dişli Kutusu Arızaları – Çeşitleri – Görevleri Nelerdir ?

Direksiyon Dişli Kutusu Çeşitleri Nelerdir ?

Direksiyon dişli kutusu çeşitleri nelerdir sorusunun cevabı aşağıda listelenmiştir ;

  1. Pinyon-kremayer dişli kutusu
  2. Sonsuz vida–sektör direksiyon dişli kutusu
  3. Sonsuz vida–döner bilyeli somun dişli kutusu (en yaygın kullanım)
  4. Kam–levye dişli kutusu
  5. Sonsuz vida makara dişli kutusu

Pinyon-Kremayer tip direksiyon dişli kutusu ve Bilyalı sonsuz vidalı tip direksiyon dişli kutusu, en yaygın kullanım alanına sahip direksiyon dişli kutularıdır. Bugün tüm direksiyon dişli kutusu tipleri, hidrolik ve elektrikli sistemlerle güçlendirilmiş şekilde kullanılmaktadır.

Direksiyon Dişli Kutusu Görevleri Nelerdir ?

# Direksiyon milinden aldığı dönme hareketini (dairesel hareketi), doğrusal (düz) harekete dönüştürür.
# Dişli oranı sayesinde, direksiyon simidine uygulanan döndürme kuvvetini arttırarak tekerleklere iletir. Tersinden bakarsak, direksiyon simidinin yumuşak bir biçimde döndürülmesini sağlar.
# Direksiyon simidinin dönüş hareketi, direksiyon milinin ucundaki pinyon dişliden kremayer dişliye aktarılır. Böylece dairesel hareket doğrusal (düz) harekete dönüştürülmüş olur. Pinyon ve kremayer dişleri arasındaki dişli oranı sayesinde, direksiyon kuvveti arttırılmış olur.
Direksiyon Dişli Kutusu
Direksiyon Dişli Kutusu

Pinyon Kremayer Tip Direksiyon Dişli Kutusu ; Pinyon kramyer, binek araçlar ve hafif ticari araçların tümünde kullanılan en yaygın direksiyon dişli kutusu tipidir. Günümüzde bu direksiyon dişli kutusuna hidrolik veya elektrikli sistemler ilave edilmiştir. Sürücünün direksiyonu döndürmesiyle dairesel hareket dişli kutusunda, doğrusal harekete çevrilir ve miktarı azaltılarak tekerleklere iletilir.

Direksiyon Dişli Oranı ve Döndürme Kuvvetinin Arttırılması ; Pinyon ve kremayer dişli arasındaki dişli oranı sayesinde direksiyon simidinden elde edilen döndürme kuvveti, arttırılarak tekerleklere iletilir. Burada şanzımanlardaki gibi küçük dişlinin büyük dişliyi döndürdüğünde momentin artması ve hızın azalması prensibi söz konusudur. Dişli kutusundaki oran sayesinde tekerleklere iletilen itme kuvveti, direksiyonu çevirmek için gereken kuvvetten çok daha fazladır. Yine bu oran sebebiyle tekerleklerin dönme miktarı da, direksiyonun dönme miktarından çok daha azdır. Dişli kutusunun kuvvet miktarını arttırıp hareket miktarını azaltması sayesinde, direksiyonu çevirmek daha kolaydır. Yani Aracı yolda kararlı  şekilde tutmak daha kolay olmuştur.

Direksiyon Dişli Kutusu
Direksiyon Dişli Kutusu
Direksiyon Dişli Oranının Formülü Aşağıdaki Gibidir
Dişli oranı= Direksiyon simidinin dönme miktarı (derece) / Ön tekerleğin dönme miktarı (derece)
Direksiyon Dişli Kutusu
Direksiyon Dişli Kutusu
Direksiyon dişli kutusunda dişli oranı arttıkça direksiyonu döndürmek için gereken kuvvet de azalır fakat, tekerlekleri döndürmek için direksiyonu daha fazla döndürmek gerekir. Direksiyon simidinin tur sayısının artması, o direksiyonun daha yumuşak olmasını sağlayacaktır.
Aktarma oranı, pinyon dişlinin çapına bağlıdır. Direksiyon dişli kutusundaki pinyon dişlinin çapı ne kadar küçükse, direksiyon o kadar yumuşak ve tekerleğin dönme açısı o kadar az olur. Yani hareketin aktarılması azalırken, kuvvetin aktarılması artar.
Araçların ön tekerlekleri, direksiyon sadece düz konumdayken birbirine paralel hareket ederler. Dönüşlerde ise her zaman içteki tekerlek dıştaki tekerlekten daha fazla döner. Yani dönüş açısı daha fazladır. Bu düzen “ackerman prensibi” ile açıklanır.
Direksiyon için ön tekerleklerin döndürülmesi, tekerlekler ve gövde arasındaki bağlantıyı oluşturan süspansiyon sistemiyle çok ilgilidir; direksiyon ve süspansiyon sistemi birlikte çalışırlar.

Sonsuz Vida Döner Bilyeli Tip Direksiyon Dişli Kutusu ; Sonsuz vida , döner bilyalı somun ve sektör mili ile dişlisinden meydana gelir.

Bilyeli Dişli kutusunun çalışması ise ; Direksiyon simidindeki dairesel hareket , direksiyon mili ile sonsuz vidaya iletilir. Sonsuz vida dişleriyle, sonsuz vida somunu dişleri arasında çok sayıda bilya yer alır. Sonsuz vidanın hareketi bilyeler üzerinden sonsuz vida somununa geçer. Bilyeler, bilye somunu ve kanallar içinde sürekli devir daim yaparlar.  Bilye somunu, sonsuz vidanın dönüş yönüne bağlı olarak, aşağı yukarı hareket ederek sektör milini de sağa sola döndürür. Sektör milinde ki bu hareket, komuta kolu (pitman) , rotlar ve rot başları ile tekerleklere kadar ulaşır. Bilye somunu ve bilyeler arasında sürtünme çok küçüktür, direksiyonu döndürmek kolaydır. Ağır taşıtlarda (kamyon, tır, otobüs) tercih edilir. Yoldan gelen darbelerin direksiyon simidine etkimesi (direksiyon tepmesi) daha azdır.

Bilyeli Direksiyon Dişli kutusu
Bilyeli Direksiyon Dişli kutusu
Döner Bilyeli Hidrolik Direksiyon Dişli Kutusu
Döner Bilyeli Hidrolik Direksiyon Dişli Kutusu

Sonsuz Vida Döner Bilyeli Tip Hidrolik Direksiyon Dişli Kutusu İse ; Günümüzde tüm sonsuz vidalı tip Direksiyon Dişli Kutuları, hidrolik direksiyon donanımıyla birlikte kullanılmaktadır. Sistemde hidrolik pompa, kumanda valf, dişli kutusunda basınç odaları bulunmaktadır. Pompa, motordan aldığı hareketle basınçlı yağı dişli kutusundaki kumanda valfine gönderir. Kumanda valfi, direksiyon yönüne göre burulma milinin valf kanallarını açmasıyla, basınçlı yağın yönünü ve miktarını belirler. Dişli kutusu içinde sektör milinin iki yanında bulunan basınç odalarından birine basınçlı yağın gönderilmesiyle, sektör milinin dönme kuvveti arttırılmış olur. Böyle tekerlekleri döndürme kuvveti artar, direksiyon yumuşar.

Biyeli Sonsuz Vida Tip Direksiyon Dişli Kutusu Avantajları Nelerdir ?

  1. Pinyon kremayere göre darbelere daha dayanıklıdır.
  2. Değişken direksiyon dişli oranı yapılabilir.
  3. Daha büyük kuvvetler aktarılabilir, yani direksiyon döndürme kuvveti çok daha fazla arttırılarak tekerleklere iletilir, böylece direksiyon simidi daha yumuşaktır (çevirmek için daha az efor sarf edilir)
  4. Çalışma açısı çok büyüktür. Bu dişli kutusu sayesinde tekerlekler çok büyük miktarda döndürülebilir.
  5. Az yer kaplar.
  6. Hidrolik direksiyon sistemi uygulanabilir, hidrolik yağın basıncıyla direksiyon daha yumuşak, tekerlekleri döndürme kuvveti çok daha fazla olabilir.

Direksiyon Dişli Kutusu Arızaları Nelerdir ?

Direksiyon dişli kutusu arızaları; Direksiyonun aşırı zorlanması, aracın kaza yapması, tekerlekler tarafından gelen aşırı yol darbeleri, direksiyon kutusunun montaj cıvatalarının gevşemesi, direksiyon dişli kutusunda arızaya sebep olabilir. Bu arızalar direksiyon boşluğu, kutu gövdesinde çatlak vb. olabilir. Pinyon kremayer direksiyon dişli kutusu boşluk yapmışsa değiştirilmesi gerekir. Bilye vida tip direksiyon kutusunda boşluk giderilebilir.

Direksiyon Ortalanması Nasıl Yapılır ?

Direksiyonu Ortalamak için sırasıyla aşağıdaki bilgileri uygulayınız;
  1. Tekerlekler tam olarak düz pozisyonda olmalıdır. Eğer Düz değil ise rot ayarıyla tekerlekler düz konuma getirilir.
  2. Pitman (komuta kolu) çıkarılır
  3. Direksiyon simidini tur olarak tam orta pozisyonda olmalıdır. Direksiyon tam sol veya tam sağ yapıldıktan sonra, aksi yönde sona varana kadar döndürülür ve sayılır. Mesela 8 tur çevirmek gibi.
  4. Tam turun yarısı kadar direksiyon geri döndürülür
  5. Direksiyon simidi pozisyon olarak düz konumda yani dokuzu çeyrek geçe pozisyonnda olmalıdır.
  6. Direksiyon kutusundaki dişlinin orta pozisyonda olması (pinyon dişli, kremayerin tam orta noktasında veya sektör mili dişlisi-bilye somunu tam orta pozisyonda olmalı). Direksiyon dişli kutusu orta pozisyonda olduğunu anlamak için, kutunun üzerinde ve direksiyon mili üzerindeki işaret çizgilerinin aynı hizada olup olmadıklarına bakılır. Eğer aynı hizada değilse ayar cıvataları ile ayarlanabilir.
  7. Pitman kolu tekrar takılır.

Direksiyon ortalaması yapıldıktan sonra bu pozisyondayken, direksiyon simidi de tam orta konumda olmalıdır. Eğer direksiyon simidi yamuk duruyorsa, direksiyon miline bağlandığı somun sökülerek simit çıkarılır. Daha sonra düz konumda takılıp somun sıkılır.

Direksiyon Ortalaması Nasıl Kontrol Edilir?

Direksiyon orta pozisyondayken;  Tam sağ yapıldığındaki direksiyon tur sayısı, tam sol yapıldığındaki tur sayısına eşit olmalıdır.

Google Aramaları ; Direksiyon ortalaması nasıl yapılır , Direksiyon Dişli Kutusu Avantajları ackerman prensibi nedir , Direksiyon Dişli Kutusu , Direksiyon Dişli Kutusu çeşitleri nelerdir , Direksiyon Dişli Kutusu nedir , Direksiyon Dişli Kutusu görevleri nelerdir , pitman nedir , Direksiyon Dişli Kutusu rot ayarı , rot ayarı nasıl yapılır.

Direksiyon Dişli Kutusu

Direksiyon Dişli Kutusu Arızaları - 9
Direksiyon Dişli Kutusu Görevleri - 8.4
Direksiyon Dişli Kutusu Çeşitleri - 10

9.1

Puan

Direksiyon Dişli Kutusu İlginizi Çekiyor mu ? Sizin İçin Daha Çok Paylaşımda Bulunmak İçin değerlendirmeler Almalıyız. Siz Bize Görüşlerinizi Puan vererek Gösterirseniz Bizde Size Daha Yararlı Paylaşımlarda Bulunacağız. Aykut SARITAŞ

User Rating: Be the first one !

Göz Atın!

Rot ve Balans Ayarı Nedir? Arızası Nasıl Anlaşılır ve Yapılır?

Sizlere bu yazımıda, araç lastiklerimizin belli düzlemde sağlıklı gidebilmesini sağlayan rot ve balans ayarlarından bahsedeceğiz. Bozulduklarında büyük sorunlar çıkartan tekerlek ayarlarının nasıl düzeltilebileceği konusunda da bilgi vereceğiz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir