Aykut SARITAŞ Bilgi Paylaşım Sitesi !
Tavla Nedir iki kişi ile oynanan, toplamda 30 taşı olan keyifli bir oyundur. Çok eski zamanlardan beri oynandığı bilinmektedir. İlk tavlalarda taşların, kemiklerden yapıldığı, tarihi araştırmalar neticesinde düşünülmektedir. Tavla oynarken önünüzde 4500 civarında hamle ve 21 zar kombinasyonu şansınız bulunmaktadır. Bu nedenle çok iyi düşünmek ve iyi bir karar vermek oyunu kazanmak bakımından önemlidir. Oyunda ustalaşmak kadar zar şansı da önemli bir faktördür.
Osmanlı Devleti’nde de 1400 yılları civarında tavla oyunu yaygın halde oynanmaktaydı. Günümüze gelindiğinde tavla kültürü ciddi anlamda geleneğini sürdürmektedir. Türklerde oynanan tavlanın zar kombinasyonlarının isimleri, Farsçadan gelmektedir.
Klasik ve en genel tavla oyunu dışında çeşitli tavla oyunları türetilmiştir ama geleneksel hali en sık oynananıdır. Tavladan söz edildiğinde akla ilk gelen tavla oyunları ise kuşat ve düz tavladır.
Tavla Nedir?
Özel bir platform üstünde, 15 beyaz ve 15 siyah taşla, iki kişi ile oynanan bir oyundur. Dünyanın en eski geçmişe sahip oyunlarından birisidir. Bu oyunda ustalaşmak çok önemli bir konudur. Bilgi dâhilinde ilerlenemez ve ciddi tecrübe gerektirir. Oynarken ciddi bir dikkat gerektirir.
Tavlada Zarların Okunuşları
Tavlada toplamda 21 zar kombinasyonu bulunmaktadır. Bunlar;
- 1-1; hep yek,
- 2-2; dubara,
- 2-1; yek-i dü,
- 3-3; dü se,
- 3-2; seba-i dü,
- 3-1; se yek,
- 4-4; dört cihar,
- 4-3; cihar-ü se,
- 4-2; cihar-ı dü,
- 4-1; cihar-ı yek,
- 5-5; dü beş,
- 5-4; cihar-ü penç,
- 5-3; penç-ü se,
- 5-2; penç-i dü,
- 5-1; penç-i yek,
- 6-6; dü şeş,
- 6-5; şeş beş,
- 6-4; şeş cihar,
- 6-3; şeş-ü se,
- 6-2; şeş-i dü,
- 6-1; şeş-i yek
Tavlanın Tarihi
Pers imparatorunun veziri Buzur Mehir, 1400 yıl önce meydana getirdiği tavla oyunu günümüzde dünyanın en meşhur oyunlarından biridir. Tavla ortaya çıkartılırken; zaman kavramından ilham alınmıştır. Zaman kavramı içinde tavlanın açıklaması şu şekildedir: senenin bir tane olması tavlanın bir tane olmasıdır. 4 köşesi, 4 mevsimi ifade eder. Tavla içinde karşılıklı bulunan 6+6 hane 12 ayı temsil eder. Pulların toplam 30 adet olması, ayın 30 gününü sembolize eder. Ayrıca siyah pullar geceyi, beyaz pullar gündüzü; karşı karşıya duran 12’şer hane 24 saati temsil eder.
Tavla Nasıl Oynanır?
Tavla tahtası içinde pullar, oyunun kuralına göre yerleştirilir. Her iki oyuncu da ayrı ayrı bir tek zar atar ve en yüksek zarı atan oyuna başlar. Oyuna başlayan kişi ilk zarını atar ve çıkan zar kombinasyonu pulların nasıl oynanacağını belirler. Her oyuncu kendi önündeki alana tüm pulları toplamak ve ardından da pulları tahta dışına almak zorundadır.
Oyunculardan birinin tek kalmış yani açıkta pulu varsa; karşıt oyuncu zar denk gelmesi durumunda bu pulu kırabilir yani alabilir. Kırılan pulunu oyuncu, tavlanın en uzak noktasından, zar atarak ve boş yere denk getirerek oyuna sokabilir.
Eğer tavlanın bu alanı tamamen kapalıysa oyuncu, açık alan olana kadar beklemelidir. Oyunun esası kapı almaya dayalıdır. Şayet üst üste en az iki taşı aynı hazneye denk getirerek koyabilirseniz; rakip pullarınızı kıramaz. Şayet çeperlerin ikisi de aynı rakamda kazançsa; atak 4 defa yapılır. Pullar bir araya gelmeye başladıktan sonra bir oyuncu hiç çeper alamadan, değişik oyuncu hepsini toplarsa; toplayan oyuncu mars etmiş olur. Tavla seti genellikle 5 rakamda oynanır. Mars etmek durumunda ise mars eden oyuncu 2 sayı önde kabul edilir. Mars etmeden oyun alınırsa 1 sayı eklenir.
