Misak-ı Millî Nedir?

Misak-ı Millî Nedir? Günümüz Türkçesinde Ulusal Ant (Milli Yemin) anlamına gelen Misak-ı Millî ya da Millî Kurtuluş Savaşı’mızın siyasî manifestosu olup, altı maddelik bildiridir. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin İstanbul’da yaptığı ve taslağını Mustafa Kemal’in Ankara’dan gönderdiği Misak, Mebusan Meclisi’ndeki vatansever Felah-ı Vatan Grubu tarafından oybirliğiyle kabul edilmiştir. Bildiri, 17 Şubat 1920 tarihinde basına, kamuoyuna, bütün dünyaya ilan edildi.. Misak-ı Millî, I. Dünya Savaşı’nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye’nin kabul ettiği asgari barış koşullarını içermektedir.

Misak-ı Millî Kabulü

Mecliste kabul edilen bildirinin adı Ahd-ı Millî Beyannamesi olmasına rağmen daha sonra “Misak-ı Millî” olarak anılmıştır. 22 Temmuz – 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Erzurum Kongresi ile 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleşen Sivas Kongresi’nde Misak-ı Milli ana hatlarıyla biçimlenmiştir.

Sivas Kongresi’nde belirlenen talepler doğrultusunda, Osmanlı Hükümeti 11 Eylül 1919’da genel seçim kararı aldı. Yapılan seçimler, hemen her yerde Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin gösterdiği adayların zaferiyle sonuçlandı. Seçilen adaylar Ankara’ya gelerek Mustafa Kemal ATATÜRK ve Heyet-i Temsiliye (Temsil Heyeti) üyeleriyle görüştüler. Bu görüşmelerde son halini alan bildiri metni, Heyet-i Temsiliye üyelerince imzalandıktan sonra Trabzon mebusu Hüsrev Sami Bey (Gerede) tarafından İstanbul’a gönderildi. Meclis, 12 Ocak 1920’de İstanbul’da çalışmalarına başladı. Yönetim organları seçildi ve 28 Ocak’ta kapalı bir oturum gerçekleştirildi. “Ahd-ı Millî Beyannamesi” bu oturumda kabul edildi.

Gerek beyannamenin kabul edilmesi gerekse de yayımlanma biçimi ile ilgili henüz açıklığa kavuşturulmamış bazı noktalar bulunmaktadır. Net olmayan durumların başında beyannameye ilişkin görüşmelerin ve özgün metnin Meclis-i Mebusan zabıtlarında bulunmayışıdır. Durum bu iken beyannamenin resmi bir oturumda değil de Felah-ı Vatan grubunda kabul edilmiş olabileceği olasılığını gündeme getirmiştir. İngiletere Büyükelçisi Sir Horace Rumbold, “yayınlanmış hiçbir imza listesi yoktur” diyerek, izlenen prosedürün, misakın geçerliliğine şüphe düşürdüğünü belirtmiştir.

Bir diğer açıklığa kavuşmayan durumun da Ankara’da hazırlanan 8 maddelik metinle İstanbul’da kabul edilen 6 maddelik metin arasında da farkların bulunduğu savıdır. Ankara metnindeki savaş suçlularının cezalandırılmasına ilişkin madde son metinden çıkarılmıştır. Yine Ankara metninde iki ayrı maddede yazılan “mütareke sınırı” ve “Müslüman halkın bölünmezliği” konuları İstanbul’da birleştirilmiştir. Aynı şekilde son maddedeki Milletler Cemiyeti’ni savunan ibarenin İstanbul’da ilan edilen metinden çıkarılması da sayılabilir. En önemli belirsizlik de Misak-ı Millî’nin özünü oluşturan sınırlar konusundadır.

Misak-ı Millî sınırlarını gösterdiği iddia edilen muhtelif haritalardan biri.

www.aykutsaritas.com