Jet Lag Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Jet lag sendromu, uçak yolculuklarının birçok kişi için kabusa dönüşmesi durumudur. Biyolojik denge ve saat, insan için önemlidir. Farklı bir ülkeye havayoluyla gitmeniz gerektiğinde bu dengeyi yaratmakta zorlanabilirsiniz. Saat, gün, ışık ve biyolojik takvim birbirine girer. Dolayısıyla ortaya içinden çıkılamaz bir karmaşa doğar. Bu sıkıntıya genel olarak verilen isim jet lagtır.

Dünya’nın Doğu ve Batı ülkeleri arasında yolculuk yapan kişiler, muhakkak jet lag yaşamaktadır. Çoğunlukla ilk yolculuklardan sonra ortaya çıksa da farklı dönemlerde görüldüğü de bilinmektedir. Vücut, zamansal ayarlamayı oturtamadığında karmaşa meydana gelmektedir.

Valiz (Bavul) Hazırlarken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Çok yorgun çıkılan bir seyahat veyahut hazırlıksız gerçekleştirilen bir seyahat, jet lag yaşanmasına neden olabilmektedir. Bu sebeple her yolculuk öncesinde jet lag ihtimalini düşünerek seyahat etmek gerekmektedir.

#navFrame,#navMobButton{background:linear-gradient(to top,white,rgba(227,221,192,1));padding:10px;border-radius:6px;box-shadow:0 1px 4px rgba(0,0,0,.23);margin:0;position:fixed;bottom:0;left:0;overflow:hidden;width:100%;display:flex;align-items:center;font-weight:600;font-size:14px!important;z-index:9999999999}.navListScroll{overflow-y:auto;height:250px}.navListScroll::-webkit-scrollbar-track{-webkit-box-shadow:inset 0 0 6px rgba(0,0,0,.3);background-color:#F5F5F5}.navListScroll::-webkit-scrollbar{width:5px;background-color:#F5F5F5}#navFrame{display:none}#navMobHand{display:block;width:37px;height:34px}#navMobButton{height:50px;z-index:99}.navFrameHeader{font-weight:600;font-size:13px;display:flex;justify-content:space-between;align-items:center;padding:5px}#newNavPost{margin-left:0;list-style-type:none;padding:0;margin:0;border-radius:4px;font-weight:600}.nav-frame-header:first-child .nav-frame{display:block}.nav-frame{list-style-type:none;padding:0;margin:0;border-radius:4px;font-weight:600;margin-left:10px}.nav-frame-sub a{display:none}.nav-frame-sub{font-size:100%;margin-left:10px}.nav-frame li a.active{position:relative;color:#000;transition:all 0.1s ease-in;padding-left:10px;background:linear-gradient(to right,#3cb7eb,transparent)}#newNavPost a:hover{transition:all 0.1s ease-in;padding-left:4px;color:#29abe2!important}@media screen and (min-width:900px){#sidebar-home #navFrame{top:0}.content{margin-bottom:-30px}#navFrame{display:block;width:unset;position:relative;border-bottom:4px solid #37b8eb}.navListScroll{height:100%;margin-left:15px}#navMobButton{display:none;position:relative}#navFrame{position:relative}.navFrameHeader .close{display:none}.nav-frame a{padding:5px}.nav-frame-sub{font-size:13px}}.nav-frame a{text-decoration:none;display:block;width:100%;font-size:12px;font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;color:#444;font-weight:400;line-height:20px;padding:5px;margin:2px 0}.navFrameHeader .close{color:#fff;background:red;padding:5px 10px;border-radius:4px;border:1px solid darkred}span.listCounter{margin-right:5px;letter-spacing:1px;color:#000;font-weight:700}.nav-frame-header>a.active{color:#000;transition:all 0.1s ease-in;background:linear-gradient(to right,#3cb7eb,transparent)}.nav-frame-header a{border:none!important}.nav-frame-header>a{display:block;color:black!important;font-weight:600!important;text-decoration:none;line-height:23px;padding:5px}

Jet Lag Nedir?

Jet lag, çoklu zaman dilimleri içerisinde yolculuk yaptıktan sonra özellikle uyku sorununun ortaya çıkmasıdır. Kişinin beyinsel olarak kargaşayı dindirmesi biraz zaman aldığı için dengeye oturtması birkaç günü bulacaktır. Bu tür zaman farkı olan yolculuklarda kişi iniş sonrası uyumakta zorluk çekecektir. Kendi ülkesinin veyahut alıştığı saat diliminin kurallarını aşması zaman alacaktır.

Jet lag, insan vücudunun kendi kurallarına aykırı bir durumun ortaya çıkmasıdır. Kişi, kendi alıştığı biyolojik saat alışkanlığının dışına çıkmaktadır. Dolayısıyla jet lag sendromunun yaşanması gayet normaldir.

Jet Lag’ın Nedenleri Nelerdir?

Jet lag bir ya da birkaç saat dilimini aştığınızda ortaya çıkmaktadır. Bunun temel nedeni alıştığınız uyku-uyanma döngünüzün tam tersine bürünmesidir. Jet lag durumunda kişi uyandığı saatte uyumak zorunda kalır. Dolayısıyla vücut kendi kurallarının dışına çıkmak mecburiyetinde hisseder. Sonrasında birtakım huzursuzluklar ortaya çıkmaya başlar.

Vücudun tepki gösterdiği durum yalnızca uyku ve uyanma süreci değildir. Çok yönlü etkisini hissetmeniz mümkündür. Yurt dışına birkaç saatlik farkla gittiğinizde özellikle vücudunuzu hazır kılmanız önemlidir. Başta sindirim ve boşaltım sistemi olmak üzere sinir sistemi de dahil tüm metabolizmanız etki altında kalacaktır. Jet lagın ortaya çıkma nedenleri arasında gün ışığı arasındaki fark, uçakta yaşanan atmosfer basıncı da sayılabilmektedir. Özellikle gün ışığı arasındaki fark kişinin dengesiz hissetmesi üzerinde oldukça etkilidir.

Jet Lag’ın Belirtileri Nelerdir?

Jet lag belirtileri kişiye göre değişkenlik göstermektedir. Kimilerinde bir belirti tespit edilirken kimilerinde birkaç belirti arka arkaya hissedilebilmektedir. Jet lag belirtileri arasında göze ilk çarpan uyku durumudur. Aşırı uyumuş gibi hissetme veyahut tam aksine hiç uyuyamama durumları kendini göstermektedir. Jet lag sonrasında uykusuzluk hastalığının oluşması muhtemeldir.

Belirtiler arasında yer alan gündüz yorgunluğu, halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı ve kabızlık da dikkat çekmektedir. Bunlarla beraber odaklanamama, dikkatsizlik ve tüm vücutta kas ağrılarının olması da son derece normal kabul edilmektedir. Belirtiler arasında sinirsel bozukluklar da dikkat çekmektedir.

Jet lag belirtileri, gittiğiniz yol ve saatle ilişkilidir. Özellikle birkaç zaman dilimi içerisinde yolculuk yaptıktan sonra en geç 2 gün içerisinde ortaya çıktığı görülmektedir. Birkaç gün süren yolculuğa çıktıysanız yolculuk sonlarına doğru kendini hissettirmeye başlayacaktır. Belirtilerin özellikle doğu yönüne doğru ilerledikçe artış gösterdiği dikkat çekmektedir. Adapte olunması daha zor olduğu için birkaç belirtinin arka arkaya gözlenebildiği tespit edilmektedir.

Jet Lag’ı Önleme Yolları Nelerdir?

Jet lagı önleyebilmek için birkaç püf nokta yeterli olacaktır. Öncelikle her zaman jet lag riskinin bulunduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız. Seyahate çıkmadan önce olabildiğince dinlenmeye özen göstermelisiniz. Seyahat öncesinde birkaç gün yalnızca evde sakince dinlenerek vakit geçirmelisiniz.

Seyahat öncesinde birkaç günü planlayarak yaşamaya özen göstermelisiniz. Gideceğiniz ülkenin saat dilimine göre yaşamaya adapte olmaya başlamalısınız. Birkaç gün önceden uyku saatlerinizde değişikliğe giderseniz oraya ulaştığınızda çok daha kolay adapte olursunuz.

Ulaşmak istediğiniz yer neresi olursa olsun birkaç gün önceden gitmeye özen göstermelisiniz. Ne kadar erken giderseniz adapte olmak o kadar kısa sürer. Dolayısıyla özellikle iş için gitmişseniz işlerinizi yoluna koymanız rahat olur. Jet lag herhangi bir müdahale olmadan birkaç gün içinde son bulmaktadır. Fakat seyahatinizin birkaç gününe mal olacağını unutmamalısınız.

Jet Lag Nasıl Tedavi Edilir?

Jet lag, ilaç tedavisi gerektirmeyen birkaç öneriyle düzelebilen bir sorundur. Ancak sık yaşanan durumlarda ilaç takviyesi önemli olabilmektedir. Bunun için uykunuzu düzene sokabilecek ilaçlar tavsiye edilecektir. Uyku düzenini kontrol altına almanıza yardımcı olan bu ilaçları, düzenli olarak kullanmalısınız.

Jet lag için önerilen ilaçlar, gündüzleri de uyku getirebildiği için çok mecbur kalmadıkça kullanılması önerilmemektedir. Gün içinde yapmak istediğiniz aktivitelerin önüne geçecek kadar etkili ilaçlar olabilmektedir. Jet lagı gün içinde kendiniz de tedavi edebilirsiniz. Bunun için gün ışığının bol olduğu yerlerde bulunmaya özen gösterebilir, dengeyi sağlayabilmek için uyanık kalmanız gereken zamanlarda kafein alabilirsiniz. Gündüzleri ayakta kalmak için birkaç gün boyunca kafein içeriği bulunan kahvelerden tüketebilirsiniz.

Uyku Nasıl Açılır? (Nasıl Kaçırılır?)

Jet lag çok sık görülen ancak geçici olan bir durumdur. Bu nedenle ilk birkaç kez yaşandığında doktora gidilmesine gerek yoktur. Bunun yanında devamlı seyahat etmeniz gerekiyorsa ve sürekli jet lag sorunu yaşıyorsanız bu durumda doktora görünmeniz gerekebilir. Belirtileri sıraladığınızda doktorunuz sıkıntınızın ne olduğunu rahatlıkla anlayacaktır. Daha sonra tedavi sürecine geçmeniz çok daha kolay olacaktır.